Oδυσσέας Ελύτης

Ο Οδυσσέας Ελύτης - φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη- (Κρήτη  1911 - Αθήνα 1996)είναι  σημαντικότατος Νεοέλληνας ποιητής , ο οποίος σημάδεψε με χαρακτηριστικό τρόπο τη λογοτεχνική πραγματικότητα της χώρας μας από το 1940 και μετά.

    Σπούδασε νομικά και φιλοσοφία στα πανεπιστήμια της Αθήνας και του Παρισιού.Έγινε διευθυντής του προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και σύμβουλος του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδας.

         Στην αρχή επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό και δανείστηκε στοιχεία του, που τα  αναμόρφωσε σύμφωνα με το προσωπικό του ποιητικό όραμα, στενά  συνδεδεμένο με το λυρικό στοιχείο και την ελληνική λαϊκή παράδοση: φως, διαφάνεια, αθωότητα. Ο Ελύτης ανακαλύπτει την Ελλάδα μέσω μιας μυθολογίας του Αιγαίου, με τα νησιά του, τα άσπρα σπίτια του, την αγάπη για τη ζωή. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Μεταξύ άλλων σημαντικών έργων του: 

·  Προσανατολισμοί (1940),

·  Ήλιος ο πρώτος (1943), 

· Άσμα ηρωικό και πένθιμο για το χαμένο  ανθυπολοχαγό της Αλβανίας (1945),

·  Το Άξιον Εστί (1959),

· Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό (1960),

· Το φωτόδεντρο και Η δέκατη τέταρτη ομορφιά (1971),

· Το μονόγραμμα (1972).

                                                    

«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική

Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου

Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…»

«Άξιον Εστί», 1959

           Το τρελοβάπορο! (Οδυσσέας Ελύτης)

Βαπόρι στολισμένο βγαίνει στα βουνά
κι αρχίζει τις μανούβρες «βίρα-μάινα»

Την άγκυρα φουντάρει στις κουκουναριές
φορτώνει φρέσκο αέρα κι απ' τις δυο μεριές

 

Είναι από μαύρη πέτρα κι είναι απ' όνειρο
κι έχει λοστρόμο αθώο ναύτη πονηρό

Από τα βάθη φτάνει τους παλιούς καιρούς
βάσανα ξεφορτώνει κι αναστεναγμούς

Έλα Χριστέ και Κύριε λέω κι απορώ
τέτοιο τρελό βαπόρι τρελοβάπορο

Χρόνους μας ταξιδεύει δε βουλιάξαμε
χίλιους καπεταναίους τούς αλλάξαμε

Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε
μπήκαμε μέσ' στα όλα και περάσαμε

Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα
παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!